Moedig ongestruktureerde of vryspel by kinders aan:
Ons kinders leef in ‘n oorgestruktureerde omgewing. Hulle is van jongs af in bewaar- of kleuterskole, waar sekere aktiwiteite op sekere tye gedoen moet word. Daar is niks mee verkeerd nie, dit is egter nodig dat vryspel gedurende die dagprogram en veral ook by die huis aangemoedig behoort te word. Ons versmoor dikwels kreatiewe denke met al die gestruktureerde aktiwiteite wat by die skool en na skool aangebied word. Ons kinders neem van vroeg af deel aan allerhande aktiwiteite wat deur diensverskaffers aangebied word, wat waardevol is, as dit in klein maat aangebied word en ruim geleentheid vir vryspel of ongestruktureerde spel gegee word. Hier volg idees vir vryspel, wat heelwat vaardighede spontaan ontwikkel:
* Laat kinders kaalvoet buite in grond, sand en tussen bosse of plante en in die son speel. Volgens navorsingsbevindings verhoog die son jou vitamien D-vlakke wat beengesondheid, sterker immuunstelsels en emosionele gesondheid bevorder. Die kontak met grond en om dit selfs te eet versterk ook kinders se immuunstelsel en verminder moontlik allergieë. Organismes in grond het ook ‘n positiewe uitwerking op ‘n mens se emosionele welstand.
* Laat hulle klim, klouter, rol, tol, swaai, gly, hang , balanseer op muurtjies—dit ontwikkel hul sensoriese en motoriese sisteme.
* Laat jou kind meer sonder direkte volwasse toesig met maats speel. Waar volwassenes in beheer is, maak hulle die reëls, neem die besluite en los die probleme op. Dit maak kinders swak, weerloos en slagoffers wat afhanklik van ander is om vir hulle op te staan.
* Beperk speelgoed wat ‘n battery nodig het.. Sulke speelgoed speel meestal self, maak die geluide, die bewegings, bepaal die reëls en inhoud van wat moontlik is en hoe daar gespeel word. Dit beperk hul aktiwiteit, kreatiwiteit en verbeeldingspel.
* Beperk hul skermtyd. Selfs in opvoedkundige programme ervaar hulle iemand anders se idees en geskepte wêreld en skep nie hul eie nie. Kleuters word veral baie beïnvloed deur advertensies, want hul kan nog nie tussen advertensies en die werklike program onderskei nie.
* Leer hulle om alleen langer as 40 minute per dag ongestruktureerd te speel. Selfs ’n baba van ses maande behoort hom vir 15 tot 20 minute te kan besig hou. Dit bevorder emosionele selfregulering, selfspraak, kreatiwiteit, kritiese denke, selfvertroue en onafhanklikheid as hulle hulself rustig, kalm en besig hou. Anders is dit vir hulle later moeilik om te konsentreer, probleme kreatief op te los en alleen hul huiswerk te doen.
* Moedig hulle aan om met hulself te praat. Die selfpraat leer hulle om hul emosies en gedrag te rig en te bestuur. Laat hulle toe om verskillende rolle in spel te vertolk, dit help hul om empatie met ander te ontwikkel.
* Moenie toegee en vir jou kinders sê wat om te doen as hulle kla hulle is verveeld nie. Gee hul die geleentheid om self oplossings te kry en nuwe speletjies uit te dink.
* Kies speelgoed soos ‘n sandput, water, klei, blokkies, springtoue, fietse, klippe en blare, stokkies waarmee hul kan speel, gekoopte speletjies soos pick up sticks, konstruksie-apparaat, poppe, karretjies, plastiese diertjies, ens.
* Gee vir hulle ‘n spesiale boks met dinge wat hulle kan gebruik in verbeeldingspel of om goed mee te maak: grond, water, papier, kartonne, ou komberse (waarmee hul huise kan bou), stokke, strooitjies, leë blikke of houers, toue, lappe, ou klere, hoede, skoene, kombuisapparaat… sodat hul prinsesse kan raak, of vlerke kan kry en vlieg.
* Lees vir en saam met hulle, dan skep hulle vir hulself die werklikheid in prentjies. Dit bevorder ook hul selfregulasie, luistervaardighede, taalvaardighede, geheue, algemene kennis en belangstelling in boeke. Baie kinderboeke se inhoud ontwikkel selfregulasie en emosionele vaardighede. Vra vrae: Wat dink jy gaan volgende gebeur? Laat hulle die storie weer vir jou vertel.
* Gee ruim geleentheid vir skeppende aktiwiteite. Teken gee hul die geleentheid om hul gedagtes op papier uit te druk – hul skep hul eie stories. Verf, modelleer, knip, plak, frommel en skeur gee hul geleentheid om kreatief besig te wees en hul vaardighede op natuurlike wyse te ontwikkel. Hul verbeelding kry ‘n hupstoot en hul probleemoplossingsvaardighede ontwikkel spontaan. Hul wiskundige vaardighede ontwikkel as hul konstruksies met leë houers bou en plak. Hul selfstandigheid neem toe as hul met verskillende media eksperimenteer.