Tegnologie is deel van ons daaglikse lewe. Ons laat kinders toe om televisie te kyk en rekenaars en selfone te gebruik om hulle besig te hou, dikwels met goeie redes. Redes wat selfs van opvoedkundige aard kan wees; soos die programme wat leersaam is. Ons moet egter deurentyd bewus bly van die negatiewe effek wat te veel tyd voor elektroniese apparaat op kinders kan hê. Om televisie te kyk voor die ouderdom van twee jaar, kan ‘n blywende negatiewe invloed op kinders se taalontwikkeling, leesvermoë en korttermyngeheue hê. Dit beïnvloed slaappatrone en aandagspan dikwels negatief.
Kinders is geprogrammeer om te leer deur met ander mense interaksie te hê. Wanneer die ouer of die kind TV kyk, kom hierdie interaksie tot stilstand. ‘n Peuter leer baie meer deur met potte en panne op die vloer te speel terwyl mamma kos kook, as wanneer hy vir dieselfde tydperk TV kyk, want hul kry die geleentheid om soms na mekaar te kyk, of ‘n bietjie te gesels.
Om selfs net ‘n TV in die agtergrond aan te hê, is genoeg om taalontwikkeling ‘n knou te gee. ‘n Ouer sou gewoonlik ongeveer 940 woorde per uur met haar peuter praat, maar gebruik dan net ongeveer 770 woorde in dieselfde uur waartydens die kind televisie kyk. Hoe minder woorde gebruik word, hoe minder leer kinders.
Te veel tyd voor skerms is nadelig vir enige ouderdomsgroep. Tieners wat vier uur per dag voor skerms deurbring, presteer swakker as dié wat min tyd daaraan bestee, al leer hul harder! (Studie deur Cambridge Universiteit met 800 14-jariges.)
Kinders wat meer as twee uur per dag voor die televisie of rekenaar spandeer, staan ‘n 60% groter kans om sielkundige probleme te hê. Nege- en tienjarige dogters toon ‘n negatiewe selfbeeld en ontwikkel sosiale probleme. Daar is gevind dat tieners wat baie tyd op sosiale media spandeer, klassieke simptome van depressie kan begin toon.
Wanneer ‘n vierjarige kind vir nege minute lank na ‘n gewilde, lewendige en opwindende storie kyk, benadeel dit onmiddellik sy uitvoeringsfunksie. Kinders wat aan elektroniese-skermsindroom ly, toon tekens van sensoriese oorlading en ‘n gebrek aan herstellende slaap. Hierdie kinders sukkel om te fokus, tree impulsief op en is baie buierig.
Speletjies in die virtuele wêreld lei tot ‘n vals idee van persoonlike bevoegdheid, wat op sigself gevaarlik verslawend kan wees.
Hoeveel skermtyd is toelaatbaar?
Hoe minder, hoe beter. Vir kinders onder twee jaar oud, behoort daar geen skermtyd te wees nie. Kinders tussen twee- en vyf jaar oud moenie meer as ‘n uur per dag voor die rekenaar, selfoon of televisie spandeer nie. Tussen vyf jaar en agtien jaar kan ‘n maksimum van twee ure per dag toegelaat word. Ouers moet self besluit hoeveel tyd hul gaan toelaat, maar dit is belangrik om te weet hoeveel tyd jou kinders voor skerms deurbring en waarna hul kyk of met watter speletjies hul doenig is. Waak jaloers oor dit waaraan jou kind daagliks blootgestel word!
Wilna van Rooyen, met erkenning aan Marli Naidoo en Cambridge Universiteit