Uit Wilna se pen

Gr. R in perspektief

Deur Wilna van Rooyen

Gr. R kinders wat te veel stil sit – verlammend vir onderwys in Suid-Afrika

Dit is onrusbarend om waar te neem dat kinders in Gr. R by heelwat skole vir die grootste gedeelte van die dag, stil by tafeltjies sit.  (Gelukkig is daar baie skole wat  speelgebaseerde programme volg, waar kinders die geleentheid kry om holisties en volgens eie tempo ontwikkel, soos in die KABV (CAPS) voorgeskryf.) 

By die tafeltjies word stereotipe werk gedoen, wat tot verveling lei, kinders se ontwikkeling benadeel en angstigheid tot gevolg het.

Vaardighede vir die een en twintigste eeu:

As mens ag slaan op vaardighede wat vir die een en twintigste eeu benodig word, is dit noodsaaklik dat kinders aan soveel as moontlik aktiwiteite blootgestel word.  Kreatiwiteit en kreatiewe denke moet ontwikkel word, probleemoplossingsvaardigehede, kritiese denke, sosialiseringsvaardighede, emosionele intelligensie, kommunikasievaardighede, om saam te kan werk in ‘n groep en nog meer word benodig in die werkmark van die toekoms.  Hoe gaan dit ontwikkel word as kinders net werkvelle of werkboeke moet invul of inkleur?

As mens net kyk na hoe kinders ontwikkel, sal aktiwiteite so gou moontlik drasties aangepas moet word om in kinders se behoeftes te voorsien, of ons gaan nog ‘n groter probleem met lee, skryf en wiskunde in ons mooi land hê.

Al die navorsing wat wêreldwyd gedoen word, bevestig dat speelgebaseerde leer die wyse is waarop kinders gedy.  (Selfs die KABV dui aan dat gr. R op speelgabaseerde leer berus.)

Hoe leer kinders dan?

Deur te speel, wat hul sintuie en spiere stimuleer, deur ervaring, deur te verken en te ontdek en alles wat hul ervaar en doen aan taal te koppel.  Speel geleentheid vir onderhandeling, om te kan deel, om saam planne te maak, om positief te kommunikeer.  Deur spel oefen kinders hul besluitnemingsvaardighede, hul ontdek hul eie belangstellings en hul waagmoed ontwikkel.

Speel gee geleentheid vir onderhandeling, om te kan deel, om saam planne te maak, om positief te kommunikeer.  Deur spel oefen kinders hul besluitnemingsvaardighede, hul ontdek hul eie belangstellings en hul waagmoed ontwikkel.

Bogenoemde ontwikkeling kan beslis nie plaasvind terwyl hul by tafeltjies sit, luister na juffrou en self baie min insette lewer nie.

Daar is soveel aspekte wat aandag kan kry in ‘n heerlike, besige dagprogram waar kinders ruim geleentheid te kry om te ervaar en te leer.

Daar moet ruim geleentheid wees vir sintuiglike of sensoriese ontwikkeling, baie beweging, die belewing van musiek en dansies, die aanleer van versies en liedjies, asook die dramatisering daarvan. Vryspel en gerigte spel, fantasie- of verbeeldingspel, die teken en verf van prente, hantering van klei en speeldeeg, skeur, frommel en knip, plak en konstruksiewerk, ryg van items op toutjies en stokkies. Om konstruksies met blokke te bou, met opvoedkundige speelgoed wat verskillende sintuie betrek te speel, om na na stories te luister en dit uit te beeld. Die belewing van sandspel, waterspel, verskillende soorte wielspeelgoed, klim- en klouterapparaat, swaaie, wipplanke, balanseerbalke, boontjiesakkies en balle, spane waarmee balle geslaan kan word, aktiwiteite wat spesifiek daarop gemik is om al die groot spiere te ontwikkel en nog baie meer.

Die staat en VKO:

Wanneer die staat ‘n te groot rol begin speel in vroeëkinderontwikkeling, word onderwysers gesien as administrateurs wat die beleid van die departement moet uitvoer.  Dit veroorsaak dat onderwysers hul inisiatief en entoesiasme op die agtergrond skuif en fokus op aftiklysies om departementele amptenare tevrede te stel, in plaas van om daadwerklik in die belang van kinders op te tree.

Navorsing:

Navorsing wat vir ‘n dekade by Vanderbilt in die VSA gedoen is deur Dale Farran dui daarop dat kinders wat aan ‘n formele program in die voorskoolse fase blootgestel word, op die ou einde slegter af is as kinders wat geensins aan ‘n voorskoolse program blootgestel is nie.  Hulle presteer aanvanklik ‘n klein bietjie beter, maar na verloop van tyd toon hul groot uitvalle en ondervind ook gedragsprobleme.  Kinders wat aan ‘n informele program, wat ruim geleentheid vir ervaring en speelgebaseerd is, gedy daarenteen.  (Sien die artikel deur Dale Farran, Vanderbilt Universiteit, “Effets of a statewide pre-kindergarten program on children’s achievement and behaviour through sixth grade”. ResearchGate)

Oop vrae om kritiese denke te ontwikkel:

Daar moet voortdurend oop vrae (vrae wat meer as een antwoord kan hê) gevra word en dan moet daar geluister word na die antwoorde wat kinders gee.  Dit laat hul belangrik voel en dra by tot selfbeeldontwikkeling, wat uiters belangrik is vir toekomstige prestasie.

Watter aktiwiteite is geskik vir werk by tafels?

Uit bogenoemde is dit duidelik dat voorskoolse kinders nie tafelgebonde kan wees nie.  Ja, daar is aktiwiteite wat by tafeltjies uitgevoer kan word, maar daar moet op verskillende vlakke, binne en buite die klaskamer, gewerk (gespeel) word, om aan bogenoemde te kan voldoen.  Verskillende skeppende aktiwiteite word by die tafeltjies uitgevoer, soos wanneer kinders hul eie prente teken, verf, met deeg of klei speel, ryg, frommel, skeur en knip, plak op plat vlakke en 3D-voorwerpe, met opvoedkundige apparaat speel, legkaarte bou en nog baie meer.

Ontwikkel ‘n liefde vir leer:

Dink net hoe sal ons land vorder as kinders opgewonde na die voorskoolse sentrum kom, waar hulle ‘n diep liefde vir leer ontwikkel, waar hul selfvertroue ‘n hupstoot kry, waar hul emosionele en sosiale ontwikkeling omarm word, waar hul deel vorm van ‘n groep kinders en saam besluite kan neem. 

Kom ons neem die natuurlike ontwikkeling van kinders ernstig op.  Kom ons help kinders om ten volle te ontwikkel om fisies en emosioneel gereed te wees om die uitdagings van formele skool teen die jaar wat hul sewe word aan te pak.  Dan kan ons met ‘n rein gewete sê ons tree in belang van ons kinders op om ‘n beter toekoms vir onderwys in ons land te skep.

Baie dankie.

Wilna van Rooyen

Boek:

Rethinking Learning through play geskryf deur Judy van Heerden en Aninie Veldsman en uitgegee deur Van Schaik Uitgewers 2021.

 

Psychology Today Peter Gray Ph.D.  Kindergarten Teachers Speak Out for Children’s Happiness.

Dale Farran navorser by Vanderblit  in die VSA.  Free Range Learning

Hierdie is van die artikels wat op die internet beskikbaar is:

https://www.npr.org/2022/02/10/1079406041/researcher-says-rethink-prek-preschool-prekindergarten